Sumqayıt ş., Sumqayıt Biznes Mərkəzi 708 otaq.

Maliyyə hesabatlarının auditi

Azərbaycanda şirkətlərin maliyyə əməliyyatlarının auditinin aparılması

Azərbaycanda şirkətlərin maliyyə əməliyyatlarının auditinin aparılması müstəqil auditorun şirkətin maliyyə əməliyyatlarını, onun mühasibat uçotunu və maliyyə hesabatlarını onların etibarlılığını və qanuni tələblərə uyğunluğunu müəyyən etmək üçün yoxlaması prosesidir. Bu prosesə həmçinin daxili nəzarət və idarəetmə sisteminin yoxlanılması, habelə şirkətin maliyyə əməliyyatları ilə bağlı mümkün risklərin müəyyən edilməsi daxildir.

Azərbaycan qanunvericiliyinə uyğun olaraq aşağıdakı təşkilatlar məcburi auditdən keçməlidir:

1. Təsisçilər və onların yaxın qohumları istisna olmaqla, vəsaitləri başqa şəxslər tərəfindən idarə olunan səhmdar cəmiyyətləri və məhdud məsuliyyətli cəmiyyətlər.
2. İllik ümumi gəliri 3 milyon manatdan (təxminən 1,8 milyon ABŞ dolları) çox olan təşkilatlar.
3. İşçilərinin ümumi sayı 50 nəfərdən çox olan təşkilatlar.
4. Maliyyə xidmətləri, sığorta, qumar oyunları və s. kimi lisenziyalı fəaliyyətlə məşğul olan təşkilatlar.
5. Dövlət və ya bələdiyyə mülkiyyəti olan təşkilatlar.
6. Xaricdən kredit və investisiya cəlb edən təşkilatlar.
7. Büdcə vəsaiti ayrılan dövlət orqanları ilə müqavilələri olan təşkilatlar.
8. Əhalidən və investisiya fondlarından vəsait cəlb edən təşkilatlar.
9. Yollar, hava limanları, körpülər və s. kimi iri infrastruktur layihələrində iştirak edən təşkilatlar.

Azərbaycanda keçirilən audit çərçivəsində təşkilatın fəaliyyətinin müxtəlif aspektləri yoxlanılır. Doğrulamanın əsas sahələrinə aşağıdakılar daxildir:

1. Maliyyə hesabatları: Auditor təşkilatın maliyyə hesabatlarının, o cümlədən mühasibat uçotu, gəlir və məxaric hesabatları, balans və pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın düzgünlüyünü və etibarlılığını yoxlayır.
2. Vergi öhdəlikləri: auditor vergi və ödənişlərin qanunvericiliyə uyğun olaraq hesablanması və ödənilməsinin düzgünlüyünü yoxlayır.
3. Daxili nəzarət: Auditor təşkilatın daxili nəzarət sisteminin, o cümlədən mühasibat uçotu və hesabat sistemləri, maliyyə nəzarəti və risklərin idarə edilməsinin effektivliyini qiymətləndirir.
4. Qanuna uyğunluq: auditor təşkilatın fəaliyyətinin qanuna və normativ hüquqi aktlara uyğunluğunu yoxlayır.
5. Aktivlər və öhdəliklər: auditor təşkilatın aktiv və öhdəliklərinin uçotunun mövcudluğunu və düzgünlüyünü yoxlayır.
6. Layihənin idarə edilməsi: auditor layihənin idarə edilməsinin effektivliyini və planların həyata keçirilməsini yoxlayır.
7. Kadrlar: auditor təşkilatın əmək qanunvericiliyinə uyğunluğunu, kadrların və əmək haqqının uçotunun mövcudluğunu və düzgünlüyünü yoxlayır.
8. Digər sahələr: auditor müştərinin ehtiyac və tələblərindən asılı olaraq təşkilatın digər aspektlərini yoxlaya bilər.

Auditin nəticələrinə əsasən auditor hesabat tərtib edir ki, bu hesabatda maliyyə hesabatlarının düzgünlüyünün və etibarlılığının qiymətləndirilməsi, çatışmazlıqların və problemlərin aşkarlanması, maliyyə idarəçiliyi və nəzarətinin təkmilləşdirilməsi üçün tövsiyələr verilir.